Bệnh Herpes zoster hay còn gọi là Zona, Dời Ăn là bệnh do một loại siêu vi trùng (svt) gây nên, loại này cũng gây bệnh Thủy Đậu (varicella, còn gọi là Trái Rạ). Bệnh Thủy Đậu thường xảy ra ở trẻ con. Sau khi gây bệnh sởi, svt này còn tồn tại trong các tế bào của các dây thần kinh xuất phát từ não bộ và tủy sống. Nhiều năm sau, svt có thể di chuyển theo các dây thần kinh này đến lớp da và gây những mụn bọc nước ở da. Bệnh này thường xảy đến vào lứa tuổi 50, kéo dài 2 đến 3 tuần, và có thể để lại dư chứng đau nhức dai dẳng trong nhiều tháng hay nhiều năm.
- Trong những ngày đầu, bệnh gây cảm giác tê rần và sau đó là những cơn đau nhức, thường kèm theo nóng sốt và nhức đầu, vài ngày trước khi các mụn nước xuất hiện.
- Đau nhức và ngứa dữ dội, ở những nơi mọc những mụt nước đỏ, thường chạy dọc theo một đường chung quanh lồng ngực song song với các xương sườn, hoặc ở cánh tay chân hay mặt (đặc biệt ở vùng mắt). Những mụt nước này vỡ bể sau khoảng 10 ngày và để lại những mảnh mài khô.
- Đau nhức ở những chỗ mọc mụn nước kéo dài dai dẳng trong nhiều tháng hay nhiều năm sau khi những mụt nước đã lành.
Nguyên nhân:
- Tuổi già
- Sức khoẻ yếu kém
- Dùng thuốc giảm sức miễn nhiễm
- Bị bệnh nặng
là những yếu tố khiến cho svt hoạt động trở lại và gây bệnh.
Chẩn đoán:
- Khám trực tiếp cho thấy những mụt nước đặc thù của bệnh này thường đủ để chẩn đoán bệnh.
- Quan sát dưới kính hiển vi hoặc cấy svt giúp xác định căn bệnh.
Điều trị:
- Dùng thuốc giảm đau
- Dùng thuốc calamine lotion để trị ngứa
- Dùng thuốc trị svt như acyclovir, famciclovir hay valacyclovir. Những thuốc này có thể rút ngắn thời gian nổi mụt nước và giảm thiểu thời gian và cường độ của các cơn đau nhức, và cũng giảm nguy cơ dư chứng đau nhức kéo dài. Thuốc dùng trong 7-10 ngày. Những người bị giảm sức miễn nhiễm cần được điều trị lâu hơn.
- Những trường hợp nổi mụt nước ở vùng mắt cần được chuyển đến bác sĩ chuyên khoa Mắt để điều trị.
- Dùng thuốc corticosteroid trong những trường hợp bệnh gây đau nhức nhiều, và nên dùng trong thời gian dùng thuốc chống svt kể trên.
- Dùng thuốc trị bệnh đau dây thần kinh như gabapentin (Neurontin®) hay pregabalin (Lyrica®) cho những trường hợp bị dư chứng đau nhức dai dẳng.
- Tiêm thuốc vào dây thần kinh bị bệnh để ngăn chận cảm giác đau nhức truyền đến não bộ.
Phòng ngừa:
Dùng thuốc chủng ngừa Zostavax® cho thành phần dân chúng trên 50 tuổi có thể ngừa bệnh xảy ra và ngừa dư chứng đau nhức dai dẳng trong đa số các trường hợp được chủng.
No comments: